हरभरा पहिली फवारणी: मर रोग आणि फुटव्यासाठी सर्वोत्तम नियोजन

हरभरा पहिली फवारणी: २५ ते ३० दिवसांच्या हरभऱ्यासाठी बुरशीनाशक, कीटकनाशक आणि विद्राव्य खतांचे जबरदस्त कॉम्बिनेशन.

पहिल्या फवारणीची योग्य वेळ आणि उद्देश

हरभरा पीक २५ ते ३० दिवसांचे झाल्यानंतर पहिली फवारणी कोणती करावी, हा अनेक शेतकऱ्यांपुढील महत्त्वाचा प्रश्न असतो. या अवस्थेत पिकाला मर रोग आणि शेंडे खाणाऱ्या अळीचा प्रादुर्भाव होण्याची शक्यता असते. यासोबतच, फुटव्यांची संख्या वाढवणे हे देखील अधिक उत्पादनासाठी आवश्यक असते. त्यामुळे पहिली फवारणी अत्यंत महत्त्वाची ठरते. चला तर मग जाणून घेऊया या अवस्थेतील सर्वोत्तम फवारणी व्यवस्थापन.

मर रोगाचे नियंत्रण: मुळांचे संरक्षण महत्त्वाचे

सुरुवातीच्या काळात ‘फ्युजारियम ऑक्सिस्पोरम’ या बुरशीमुळे हरभरा पिकात मर रोगाचा प्रादुर्भाव मोठ्या प्रमाणात दिसून येतो. या बुरशीमुळे झाडाची मुळे खराब होतात आणि झाड वाळून जाते. या समस्येवर नियंत्रण मिळवण्यासाठी योग्य बुरशीनाशकाची निवड करणे अत्यंत आवश्यक आहे. यासाठी शेतकरी दोन प्रभावी बुरशीनाशकांपैकी एकाचा वापर करू शकतात. यामध्ये धानुका कंपनीचे ‘झॅनेट’ (Zanet) प्रति १५ लिटर पंपासाठी ३० मिली किंवा याला पर्याय म्हणून बायर कंपनीचे ‘ॲलिएट’ (Aliette) प्रति १५ लिटर पंपासाठी ४० ग्रॅम या प्रमाणात वापरता येईल.

फुटवा वाढीसाठी विद्राव्य खतांचा वापर

मर रोगाच्या नियंत्रणासोबतच, पिकाच्या जोमदार वाढीसाठी आणि फुटव्यांची संख्या वाढवण्यासाठी फवारणीमध्ये विद्राव्य खताचा समावेश करणे फायदेशीर ठरते. यासाठी १२:६१:० (मोनो अमोनियम फॉस्फेट) या खताचा प्रति १५ लिटर पंपासाठी १०० ग्रॅम या प्रमाणात वापर करावा. यामुळे पिकाला नत्र आणि स्फुरद मिळतो, ज्यामुळे फुटव्यांची संख्या वाढण्यास आणि मुळांच्या विकासास मदत होते.

अळी नियंत्रण आणि पिकाच्या वाढीसाठी टॉनिक

सुरुवातीच्या काळात काही ठिकाणी शेंडे खाणाऱ्या काळ्या रंगाच्या अळीचा प्रादुर्भाव दिसल्यास, त्याच्या नियंत्रणासाठी इमामेक्टिन बेंझोएट ५% एसजी (उदा. प्रोक्लेम) या कीटकनाशकाचा प्रति १५ लिटर पंपासाठी १० ते १२ ग्रॅम या प्रमाणात वापर करावा. फवारणीची परिणामकारकता वाढवण्यासाठी चांगल्या प्रतीचे स्टीकर वापरावे. तसेच, पिकाच्या अधिक जोमदार वाढीसाठी बायोविटा एक्स (४० मिली), ऑक्सिजन (५० मिली), किंवा इसाबियन (५० मिली) यांसारख्या चांगल्या दर्जाच्या टॉनिकचा गरजेनुसार वापर करता येतो.

एकात्मिक फवारणीचे फायदे

या सर्व घटकांचे योग्य प्रमाणात मिश्रण करून फवारणी केल्यास मर रोगावर प्रभावी नियंत्रण मिळेल, फुटव्यांची संख्या वाढेल आणि अळीचा प्रादुर्भाव असल्यास तोही नियंत्रणात येईल. यामुळे हरभरा पिकाची निरोगी वाढ होऊन उत्पादनात वाढ होण्यास नक्कीच मदत होईल.