रब्बी पिकांसाठी पाणी व्यवस्थापन महत्त्वाचे; गहू पेरणी १५ नोव्हेंबरपर्यंत पूर्ण करण्याचा सल्ला.
पुणे:
मागील महिन्यात पावसाने घातलेल्या थैमानामुळे खरीप पिकांचे मोठे नुकसान झाले आहे. त्यामुळे आता नोव्हेंबर महिन्यात हवामान कसे राहील, याची चिंता शेतकऱ्यांना लागली आहे. रब्बी हंगामाच्या पार्श्वभूमीवर, हवामान अभ्यासक डॉ. रामचंद्र साबळे यांनी महत्त्वपूर्ण अंदाज आणि कृषी सल्ला दिला आहे. त्यांच्या मते, आगामी काळात राज्यात पावसाची शक्यता नसून हवामान कोरडे राहील आणि थंडीचा जोर वाढणार आहे.
राज्यात पावसाची शक्यता नाही, थंडीचा जोर वाढणार
१२ ते १५ नोव्हेंबर दरम्यानच्या हवामानाबद्दल माहिती देताना डॉ. साबळे म्हणाले की, या चार दिवसांत महाराष्ट्रावरील हवेचा दाब १०१२ हेक्टापास्कल, तर उत्तरेकडील मध्य प्रदेशात तो १०१६ हेक्टापास्कलपर्यंत वाढलेला असेल. हवेचा दाब वाढल्याने तापमानात घट होऊन थंडीचा कडाका वाढण्यास सुरुवात होईल. या काळात राज्यात पावसाची शक्यता नाही, आकाश निरभ्र राहील आणि काही ठिकाणी सकाळी धुके जाणवू शकते.
गहू पेरणीसाठी १५ नोव्हेंबरची मुदत महत्त्वाची
वाढत्या थंडीच्या पार्श्वभूमीवर, गव्हाची पेरणी शक्यतो १५ नोव्हेंबरपर्यंत पूर्ण करण्याचा सल्ला डॉ. साबळे यांनी दिला आहे. यामुळे पिकाला थंडीचा कालावधी अधिक मिळून वाढ आणि उत्पादन चांगले येते. पेरणीस उशीर झाल्यास उत्पादनावर परिणाम होऊ शकतो, त्यामुळे उशिरा पेरणीसाठी शिफारस केलेल्या जातींची निवड करावी.
हरभरा, भाजीपाला आणि ऊस लागवडीसाठीही योग्य वेळ
रब्बी हंगामातील इतर पिकांबद्दल सांगताना त्यांनी हरभरा पेरणीची कामे वेळेत उरकून घेण्यास सांगितले आहे. तसेच फ्लावर, कोबी, नवलकोल आणि कांद्याच्या रोपांची लागवड करण्यासाठी ही योग्य वेळ आहे. याशिवाय, पूर्वहंगामी उसाची लागवडही १५ नोव्हेंबरपर्यंत पूर्ण करणे फायदेशीर ठरेल.
पिकांचे पाणी व्यवस्थापन आणि पशुधनाची काळजी
रब्बी पिकांच्या पेरणी झालेल्या ठिकाणी पिकांच्या वाढीच्या अवस्थेनुसार पाणी व्यवस्थापन करणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. वाढत्या थंडीपासून जनावरांचे संरक्षण करण्यासाठी त्यांना शक्यतो गोठ्यात बांधावे. कुक्कुटपालन शेडमध्ये बल्ब लावून तापमान नियंत्रित ठेवल्यास पक्षांचे आरोग्य चांगले राहील.
शेतकऱ्यांच्या प्रश्नांना डॉ. साबळे यांची उत्तरे
शेतकऱ्यांनी विचारलेल्या प्रश्नांना उत्तरे देताना डॉ. साबळे म्हणाले की, पाण्याची उपलब्धता पाहूनच पिकाची निवड करावी. जिथे पाच पाणी देणे शक्य आहे, तिथे गहू घ्यावा, तर कमी पाण्यात (दोन पाणी) येणारा हरभरा हा एक उत्तम पर्याय आहे. काही संस्थांनी २०२६ मध्ये एल-निनोचा अंदाज वर्तवला असला तरी, सध्या कोणत्याही मोठ्या जाघतिक संस्थेने त्याला दुजोरा दिलेला नाही, त्यामुळे शेतकऱ्यांनी आताच घाबरून जाऊ नये, असेही त्यांनी स्पष्ट केले.